πηγή: www.lifo.gr
Τα 10 ωραιότερα εκθέματα Μεσαιωνικής Τέχνης της Σερβίας
Η συνάντησή μας στον κήπο του Βυζαντινού Μουσείου με τη διευθύντριά του, Αναστασία Λαζαρίδου, ήταν μια από τις πιο ευχάριστες της εβδομάδας.
Τα στοιχεία επισκεψιμότητας στο Μουσείο, από τον Ιανουάριο έως τις 20 Αυγούστου είναι πολύ ενθαρρυντικά. 87.000 επισκέπτες πέρασαν το κατώφλι του, για να επισκεφθούν τόσο την μόνιμη συλλογή, μια μοναδική συλλογή που περιέχει από τον 3ο έως τον 19ο αιώνα σπουδαίες υλικές μαρτυρίες της ζώσας ιστορίας, όσο και τις 9 περιοδικές εκθέσεις που οργανώθηκαν. Την έκθεση του Βυζαντινού Μουσείου, που έγινε στην Μεσίνα και το Παλέρμο της Ιταλίας, επισκέφτηκαν 40. 000 άτομα.
Το μουσείο είναι ανοιχτό από την Τρίτη μέχρι και την Κυριακή, από τις 9 το πρωί έως τις 6 το απόγευμα και το εισιτήριο στοιχίζει 4 ευρώ. Υπάρχει μειωμένο των 2 ευρώ για φοιτητές και άτομα άνω των 65 ετών.
Η επίσκεψή μας αυτή τη φορά έγινε για την έκθεση της Μεσαιωνικής Τέχνης της Σερβίας. Η διευθύντρια του Μουσείου εξαίρει τη συνεργασία της με τους Σέρβους. «Τίποτα δε μπορεί να γίνει χωρίς συνεργασίες», τονίζει. Για την έκθεση αυτή ταξίδεψαν από το Εθνικό Μουσείο Βελιγραδίου, ακριβή αντίγραφα τοιχογραφιών, φιλοτεχνημένες από σύγχρονους καλλιτέχνες, αντικείμενα μικροτεχνίας, εικόνες και κοσμήματα.
Είναι η πρώτη φορά που μια τέτοια έκθεση παρουσιάζεται στην Ελλάδα.
Σαν πρόλογο, εμείς θα πούμε πολύ λίγα λόγια:
Οι περιστάσεις στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, κατά τον 13ο αιώνα, διευκόλυναν τις μετακινήσεις των καλλιτεχνών, οι οποίοι εξασφάλιζαν αδιάκοπη καλλιτεχνική δημιουργία στα σερβικά εδάφη.
Η Σερβία, την εποχή αυτή αποτελεί ένα σπάνιο παράδειγμα ανάμεσα στις ορθόδοξες χώρες, καθώς η τέχνη της αναπτύσσεται ανεμπόδιστα, δημιουργούνται τα μεγαλύτερά της καλλιτεχνικά έργα και η μνημειακή ζωγραφική τεχνοτροπία της, μια ιδιαίτερη εξέλιξη στην ιστορία της βυζαντινής ζωγραφικής.
Ζητήσαμε από την Σοφία Γερογιώργη, μια εκ των επιμελητών της έκθεσης να μας προτείνει τα δέκα καλύτερα εκθέματα. Μας έκανε μια υπέροχη ξενάγηση και μας τα έδειξε.
1. Αμφιπρόσωπη εικόνα.
Ετσι ονομάζονται οι εικόνες τέμπλου, ή λιτανείας. Στη μια πλευρά απεικονίζεται η Θεοτόκος Οδηγήτρια, στην άλλη ο Ευαγγελισμός. Βρέθηκε στην Αχρίδα. Αποδίδεται σε καλλιτέχνες από τη Θεσσαλονίκη. Είναι ένα έξοχο δείγμα παλαιολόγειας ζωγραφικής.
2. Το κύπελλο του Δουσάν.
Είναι μια ασημένια κούπα, που ανήκε στον Στέφανο Δουσάν, αυτοκράτορα, ο οποίος έφτασε τα όρια του κράτους μέχρι τη Λάρισα. Αυτή είναι μια από τις 33 κούπες που είχαν γίνει παραγγελία στη Βενετία.
3.Το χρυσό δαχτυλίδι αρραβώνα του πρίγκιπα και μετέπειτα βασιλιά Ροδοσλάβου με την βυζαντινή πριγκίπισσα Αννα Κομνηνή. Θεωρείται ότι και αυτός ο γάμος εντασσόταν στα πλαίσια της διπλωματικής δραστηριότητας που αποσκοπούσε στο να εξασφαλισθεί το αυτοκέφαλον της σερβικής Εκκλησίας. Το παλαιότερο αντικείμενο της έκθεσης.
4.Τμήματα από κάλυμμα ευαγγελίου, που προέρχονται από τη Μονή Χειλανδαρίου και είναι του 11ου αιώνα. Τα τέσσερα πλακίδια που έχουν σωθεί έχουν διακόσμηση από σμάλτο και αποτελούν προιόντα εργαστηρίου της Κωνσταντινούπολης.
5. Συμεών Νεμάνια. Ιδρυτής της δυναστείας των Νεμάνια από το 1166 έως το 1371. Οταν έδωσε την ηγεσία στο διάδοχό του, αποσύρθηκε στο Αγιο Ορος.
6. Ο βασιλιάς Στέφανος Ούρος Μιλούτιν, ηγεμόνας των Σέρβων. Συγκέντρωσε γύρω του τους περισσότερους και καλύτερους καλλιτέχνες στην εποχή του. Κρατά στα χέρια το ναό της Κρατσάνιτσα στον οποίο έχει και ταφεί. Εργο του 1318-1321.
7. Κομμάτι, λεπτομέρεια από την τοιχογραφία η Κοίμηση της Θεοτόκου από τη Μονή της Σοπότσανης. Εγινε από το 1272 έως το 1274.
8. Οι μυροφόρες στον Τάφο ή ο Λίθος. Τοιχογραφία από τη Μονή της Μιλέσεβα. Χρονολογείται περίπου το 1223.
9.Το δαχτυλίδι της βασίλισσας Θεοδώρας.
Επάνω γράφει «Είθε ο κρατών να έχει τη βοήθεια του Θεού». Προέρχεται από τη Μονή της Μπάνσκα, όπου υπήρχε ο τάφος της. Θεωρείται ύψιστο δείγμα της χρυσοχοϊκής τέχνης της Σερβίας κατά τον 13ο αιώνα.
10. Εισόδια της Θεοτόκου από τη Μονή Στρουτζένιτσα.
«Το Μουσείο είναι δημόσιος χώρος», είναι το μότο της, και μας μιλά με μεγάλη χαρά για τη διαμόρφωση των κήπων –παραδείσιων- στην έκταση των στρεμμάτων που βρίσκονται πίσω από το Μουσείο, το οποίο το 2014 γιορτάζει τα 100 του χρόνια.
Τα στοιχεία επισκεψιμότητας στο Μουσείο, από τον Ιανουάριο έως τις 20 Αυγούστου είναι πολύ ενθαρρυντικά. 87.000 επισκέπτες πέρασαν το κατώφλι του, για να επισκεφθούν τόσο την μόνιμη συλλογή, μια μοναδική συλλογή που περιέχει από τον 3ο έως τον 19ο αιώνα σπουδαίες υλικές μαρτυρίες της ζώσας ιστορίας, όσο και τις 9 περιοδικές εκθέσεις που οργανώθηκαν. Την έκθεση του Βυζαντινού Μουσείου, που έγινε στην Μεσίνα και το Παλέρμο της Ιταλίας, επισκέφτηκαν 40. 000 άτομα.
Το μουσείο είναι ανοιχτό από την Τρίτη μέχρι και την Κυριακή, από τις 9 το πρωί έως τις 6 το απόγευμα και το εισιτήριο στοιχίζει 4 ευρώ. Υπάρχει μειωμένο των 2 ευρώ για φοιτητές και άτομα άνω των 65 ετών.
Η επίσκεψή μας αυτή τη φορά έγινε για την έκθεση της Μεσαιωνικής Τέχνης της Σερβίας. Η διευθύντρια του Μουσείου εξαίρει τη συνεργασία της με τους Σέρβους. «Τίποτα δε μπορεί να γίνει χωρίς συνεργασίες», τονίζει. Για την έκθεση αυτή ταξίδεψαν από το Εθνικό Μουσείο Βελιγραδίου, ακριβή αντίγραφα τοιχογραφιών, φιλοτεχνημένες από σύγχρονους καλλιτέχνες, αντικείμενα μικροτεχνίας, εικόνες και κοσμήματα.
Είναι η πρώτη φορά που μια τέτοια έκθεση παρουσιάζεται στην Ελλάδα.
Σαν πρόλογο, εμείς θα πούμε πολύ λίγα λόγια:
Οι περιστάσεις στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, κατά τον 13ο αιώνα, διευκόλυναν τις μετακινήσεις των καλλιτεχνών, οι οποίοι εξασφάλιζαν αδιάκοπη καλλιτεχνική δημιουργία στα σερβικά εδάφη.
Η Σερβία, την εποχή αυτή αποτελεί ένα σπάνιο παράδειγμα ανάμεσα στις ορθόδοξες χώρες, καθώς η τέχνη της αναπτύσσεται ανεμπόδιστα, δημιουργούνται τα μεγαλύτερά της καλλιτεχνικά έργα και η μνημειακή ζωγραφική τεχνοτροπία της, μια ιδιαίτερη εξέλιξη στην ιστορία της βυζαντινής ζωγραφικής.
Ζητήσαμε από την Σοφία Γερογιώργη, μια εκ των επιμελητών της έκθεσης να μας προτείνει τα δέκα καλύτερα εκθέματα. Μας έκανε μια υπέροχη ξενάγηση και μας τα έδειξε.
1. Αμφιπρόσωπη εικόνα.
Ετσι ονομάζονται οι εικόνες τέμπλου, ή λιτανείας. Στη μια πλευρά απεικονίζεται η Θεοτόκος Οδηγήτρια, στην άλλη ο Ευαγγελισμός. Βρέθηκε στην Αχρίδα. Αποδίδεται σε καλλιτέχνες από τη Θεσσαλονίκη. Είναι ένα έξοχο δείγμα παλαιολόγειας ζωγραφικής.
2. Το κύπελλο του Δουσάν.
Είναι μια ασημένια κούπα, που ανήκε στον Στέφανο Δουσάν, αυτοκράτορα, ο οποίος έφτασε τα όρια του κράτους μέχρι τη Λάρισα. Αυτή είναι μια από τις 33 κούπες που είχαν γίνει παραγγελία στη Βενετία.
3.Το χρυσό δαχτυλίδι αρραβώνα του πρίγκιπα και μετέπειτα βασιλιά Ροδοσλάβου με την βυζαντινή πριγκίπισσα Αννα Κομνηνή. Θεωρείται ότι και αυτός ο γάμος εντασσόταν στα πλαίσια της διπλωματικής δραστηριότητας που αποσκοπούσε στο να εξασφαλισθεί το αυτοκέφαλον της σερβικής Εκκλησίας. Το παλαιότερο αντικείμενο της έκθεσης.
4.Τμήματα από κάλυμμα ευαγγελίου, που προέρχονται από τη Μονή Χειλανδαρίου και είναι του 11ου αιώνα. Τα τέσσερα πλακίδια που έχουν σωθεί έχουν διακόσμηση από σμάλτο και αποτελούν προιόντα εργαστηρίου της Κωνσταντινούπολης.
5. Συμεών Νεμάνια. Ιδρυτής της δυναστείας των Νεμάνια από το 1166 έως το 1371. Οταν έδωσε την ηγεσία στο διάδοχό του, αποσύρθηκε στο Αγιο Ορος.
6. Ο βασιλιάς Στέφανος Ούρος Μιλούτιν, ηγεμόνας των Σέρβων. Συγκέντρωσε γύρω του τους περισσότερους και καλύτερους καλλιτέχνες στην εποχή του. Κρατά στα χέρια το ναό της Κρατσάνιτσα στον οποίο έχει και ταφεί. Εργο του 1318-1321.
7. Κομμάτι, λεπτομέρεια από την τοιχογραφία η Κοίμηση της Θεοτόκου από τη Μονή της Σοπότσανης. Εγινε από το 1272 έως το 1274.
8. Οι μυροφόρες στον Τάφο ή ο Λίθος. Τοιχογραφία από τη Μονή της Μιλέσεβα. Χρονολογείται περίπου το 1223.
9.Το δαχτυλίδι της βασίλισσας Θεοδώρας.
Επάνω γράφει «Είθε ο κρατών να έχει τη βοήθεια του Θεού». Προέρχεται από τη Μονή της Μπάνσκα, όπου υπήρχε ο τάφος της. Θεωρείται ύψιστο δείγμα της χρυσοχοϊκής τέχνης της Σερβίας κατά τον 13ο αιώνα.
10. Εισόδια της Θεοτόκου από τη Μονή Στρουτζένιτσα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου