Αποσπάσματα από την τελευταία πνοή (Mon Dernier Soupir) του Λουί Μπουνιουέλ (Luis Buñuel)

Ο Λουίς Μπουνιουέλ συνήθιζε να λέει «ευχαριστώ τον Θεό που είμαι άθεος...».  

  Κατά τον ίδιο τρόπο, χρόνια αργότερα, είπε "Σήμερα, αρκεί να πατήσεις ένα κουμπί και αμέσως θ' ακούσεις στο σπίτι σου όλες τις μουσικές του κόσμου. Βλέπω καθαρά τι έχουμε χάσει. Τι κερδίσαμε; Για να φτάσει κανείς στην ομορφιά τρεις προϋποθέσεις μού φαίνονται απαραίτητες: ελπίδα, μάχη και κατάκτηση"

Ήταν μια ιδιοφυΐα και την ίδια στιγμή μια μάλλον σκοτεινή προσωπικότητα. Κανείς δεν μπορούσε να είναι σίγουρος για το τι ακριβώς πίστευε.

 Η τελευταία πνοή (Mon Dernier Soupir)

 

   Αυτό που με συναρπάζει στο βιβλίο του Λουίς είναι ο πλούτος και η ποικιλία αυτού του πολύχρονου βίου που μοιράστηκε ανάμεσα σε τόσες χώρες και πολιτισμούς. Ξεκινάει από τον Μεσαίωνα και φτάνει στη σύγχρονη εποχή. Περνά από τον σουρεαλισμό, τον Ισπανικό Εμφύλιο, το Χόλυγουντ, το Μεξικό. Μια ζωή γεμάτη χιούμορ, μοναξιά, φιλία, φαντασία, ιδωμένη από ένα από τα πιο διεισδυτικά βλέμματα του καιρού μας, το βλέμμα ενός γελαστού ή κάποτε μελαγχολικού ερημίτη. Αυτό που επίσης συναρπάζει, όπως στα ισπανικά περιπετειώδη μυθιστορήματα, είναι η αγάπη για την ανάπαυλα, το ανέκδοτο, το χιούμορ. Ο Λουίς σταματά ξαφνικά, κάθεται κάτω από ένα δέντρο κι αρχίζει να μιλά για πράγματα σημαντικά: το κρασί, τον έρωτα, τον Θεό, το τυχαίο, το όνειρο και τον θάνατο.
   Αυτό το βιβλίο είναι η εικόνα ενός ξεχωριστού ανθρώπου, εκπληκτικός και κάποτε αλλόκοτος περίπατος στον ταραγμένο 20ό αιώνα… η μυστική περιπέτεια μιας ζωής που ταλαντεύεται ανάμεσα στο τυχαίο και την ελευθερία.

(Κλοντ Καριέρ)

   "Η τελευταία πνοή" είναι η πιο γοητευτική αυτοβιογραφία που έχουμε από παραγωγό ταινιών. Ο Λουί Μπουνιουέλ είναι ένας πρωτοπόρος του σουρεαλισμού στον κινηματογράφο. Σεναριογράφος, ηθοποιός και σκηνοθέτης με ιδιότυπα προσωπικό στυλ και γούστο, άφησε τη σφραγίδα του στον κινηματογράφο του 20ού αιώνα.
  Η βιογραφία του, ακριβώς όπως όλες οι ταινίες του: ένα σπονδυλωτό έργο γεμάτο πάθος, ελευθερία, βία, καταλυτικό χιούμορ, και φυσικά σουρεαλισμό. Ο Μπουνιουέλ καταγράφει σε αυτό το βιβλίο περιστατικά από την ανατροφή του στην Ισπανία μέχρι τη φιλία που είχε με τον Λόρκα και τον Νταλί.
  Είχε γνωρίσει τους πάντες. Βοήθησε τον Πικάσο να κρεμάσει την Guernica, η Γκάρμπο αγανακτισμένοι από την συμπεριφορά του τον πέταξε έξω από γυρίσματα έργου στο Χόλυγουντ, ενημερωνόταν από τον Μπρετόν για το ωροσκόπιό του.

  Το πέρασμά του από τον σουρεαλισμό τόνισε τη διάθεση του παιχνιδιού μέχρι το τέλος. Ομως, σ' αυτό εδώ το βιβλίο, ένα είδος αυτοβιογραφίας που κυκλοφόρησε το 1984 (στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Οδυσσέας), έναν χρόνο μετά τον θάνατό του, είναι απολύτως ευθύς, ολοκληρώνοντας έτσι έναν κύκλο από εξαιρετικές ταινίες με ένα κείμενο που στέκεται στο ίδιο ύψος. Εδώ ο «άπιστος» ισπανός σκηνοθέτης προβαίνει σε μια πλήρη εξομολόγηση από το κρεβάτι του πόνου. Οι απόψεις του αποκτούν όλο και περισσότερη ένταση με το πέρασμα του καιρού. Ιδού μερικές:    

 * Αν είσαι και δείχνεις εργάτης σού δίνουν τα πιο φτηνά σπίρτα. Σου παίρνουν πάντα τη θέση. Τα κορίτσια δεν σε κοιτούν ποτέ. Αυτός ο κόσμος δεν είναι φτιαγμένος για σένα.           
* Η τόσο διαδεδομένη αγάπη για τον τουρισμό μού είναι άγνωστη. Δεν αισθάνομαι καμία περιέργεια για τους τόπους που δεν γνωρίζω και δεν θα γνωρίσω ποτέ. Αντιθέτως, μου αρέσει να γυρίζω ξανά και ξανά στα ίδια μέρη που έχω ζήσει και μαζί τους με συνδέουν αναμνήσεις.

* Απεχθάνομαι τον σχολαστικισμό και την επιτήδευση της γλώσσας. Κάποτε, σ' ένα Κέντρο Κινηματογραφικής Εκπαίδευσης γνώρισα έναν νεαρό καθηγητή. Τον ρώτησα τι διδάσκει. Μου απάντησε: «Σημειολογία της κλονικής εικόνας». Μου 'ρθε να τον δολοφονήσω.

* Δεν είμαι καλοφαγάς. Δύο τηγανητά αβγά με λουκάνικο μου δίνουν μεγαλύτερη απόλαυση από οτιδήποτε άλλο...

* Δεν πιστεύω πια στην πολιτική. Πριν από μερικά χρόνια μου έκανε εντύπωση ένα σύνθημα που φώναζαν στους δρόμους της Μαδρίτης διαδηλωτές της Αριστέρας. «Οταν πολεμούσαμε ενάντια στον Φράνκο ήμαστε καλύτεροι»...

* Αδύνατο να πίνεις χωρίς να καπνίζεις. Ο καπνός ταιριάζει θαυμάσια με το οινόπνευμα. Είναι ένας αχώριστος σύντροφος σε όλα τα γεγονότα της ζωής. Είναι ο μεγάλος φίλος των καλών και των κακών ημερών. 

       

 Luis Buñuel και Catherine Deneve στα γυρίσματα

του φιλμ "Η ωραία της ημέρας"

* Η νέα αποκάλυψη έρχεται επάνω μας με τον καλπασμό τεσσάρων ιπποτών: του υπερπληθυσμού, που είναι ο οδηγός, αυτός που ανεμίζει το μαύρο λάβαρο, της επιστήμης, της τεχνολογίας και της πληροφόρησης. Αυτή η τελευταία, που συνήθως παρουσιάζεται σαν κατάκτηση, σαν δικαίωμα, ακολουθεί τους άλλους τρεις και τρέφεται από τα ερείπια που εκείνοι αφήνουν πίσω τους. Παρ' όλα αυτά, θα μου άρεσε να μπορούσα κάθε δέκα χρόνια να σηκώνομαι μέσα από τους νεκρούς, να πηγαίνω σ' ένα περίπτερο και ν' αγοράζω μερικές εφημερίδες. Θα ξαναγύριζα στο νεκροταφείο και θα διάβαζα για τις καταστροφές του κόσμου ικανοποιημένος, μέσα στο ασφαλές καταφύγιο του τάφου μου.

    Η κορυφαία σκηνή του τραπεζιού από "Το Φάντασμα της Ελευθερίας"  /  "Le Fantôme de la liberté luis bunuel à la table"