Ο Vladimir Tatlin και η "αλήθεια των υλικών"

πηγή: http://www.artmag.gr/ & www.lifo.gr

Female Model - 1913

  Ο Vladimir Tatlin έγινε ο πατέρας του Κονστρουκτιβισμού και ιδρυτής του κινήματος και των αρχών του. Σύμφωνα με την αρχή του «πνεύματος των υλικών» ή της «αλήθειας των υλικών», κάθε υλικό, ανάλογα με τα δομικά του χαρακτηριστικά, υπαγορεύει συγκεκριμένες φόρμες, όπως το ξύλο την επίπεδη επιφάνεια, το γυαλί την κυρτή και το μέταλλο τον κύλινδρο ή κώνο. Για να έχει ουσιαστικό περιεχόμενο ένα έργο τέχνης. Η αρχή αυτή πρέπει να γίνει σεβαστή τόσο κατά την σύλληψη όσο και κατά την εκτέλεση του έργου, που έτσι ενσωματώνει τους νόμους της φύσης. Η θεωρία αυτή χάραξε βαθειά και ανεξίτηλα την σφραγίδα της στον χαρακτήρα του Κονστρουκτιβισμού.
  Mε αφορμή αυτό τον ξεχωριστό, πρωτοπόρο δημιουργό και την άποψή του για την "αλήθεια των υλικών" μου ήρθαν στο μυαλό τα λόγια ενός δικού μου εμπνευσμένου Δασκάλου Εικαστικών, του αείμνηστου Φρίξου Θεοδοσάκη, με  τον οποίο είχα την τύχη να συνυπάρξω για τρία εξάμηνα στο Πανεπιστήμιο στο Ρέθυμνο (1985-1987).  Ένας παθιασμένος, δημιουργικότατος δάσκαλος, ο οποίος μας έκανε να λατρέψουμε τα υλικά και να μην τα .... φοβόμαστε. Θυμάμαι χαρακτηριστικά να ετοιμάζουμε αλευρόκολλα στον κουβά για να κάνουμε μάσκες και κάποιες συμφοιτήτριες να διστάζουν να αγγίξουν την κόλλα. Παθιαζόταν, έβαζε και τα δυο του χέρια μες τον κουβά με την υγρή κόλλα, την πέταγε στο ταβάνι κι έλεγε: "Μην τα φοβάστε, μωρέ, τα υλικά! Γίνετε ένα μαζί τους! Νιώστε τα!" .... Ωραίος σαν ΔΑΣΚΑΛΟΣ, ετούτη η φράση μου έρχεται στο μυαλό κάθε φορά που θυμάμαι τον Φρίξο...

Μνημείου της Τρίτης Διεθνούς

 Κλείνοντας τον αναπόφευκτο συνειρμό, να συπληρώσουμε ότι ως φανατικός υλιστής, o Vladimir Tatlin δέχθηκε με ενθουσιασμό τη Ρώσικη επανάσταση και καλλιέργησε με ζήλο το φυσικό του ενδιαφέρον για τη μηχανολογία και την αρχιτεκτονική. Το πιο φιλόδοξο αποτέλεσμα του ενδιαφέροντος αυτού ήταν το μοντέλο ενός Μνημείου της Τρίτης Διεθνούς. Αν το μνημείο αυτό κατασκευαζόταν θα είχε ύψος σχεδόν 400 μέτρων και θα αποτελούσε τη μεγαλύτερη σε διαστάσεις γλυπτική σύνθεση που σχεδιάστηκε ποτέ από άνθρωπο. Το μνημείο θα αποτελούνταν από ένα ελικοειδές μεταλλικό πλαίσιο που θα υψωνόταν κατακόρυφα σχηματίζοντας μια μικρή γωνία στο επάνω μέρος και περικλείοντας έναν γυάλινο κύλινδρο, κύβο και κώνο. Στα γυάλινα μέρη θα στεγάζονταν αίθουσες συγκεντρώσεων και συνεδρίων, που θα περιστρεφόνταν γύρω από τον άξονα τους με περίοδο ενός έτους, ενός μήνα και μίας ημέρας.

Ναύτης, αυτοπορτρέτο του Vladimir Tatlin, 1911. Via Une Dilettante-Elizabeth

Fishmonger - 1911

Ο Tatlin στα μέσα τις δεκαετίας του 1920 δίδαξε τις θεωρίες του στα ινστιτούτα της Μόσχας και του Κίεβο. Το 1931, τιμήθηκε με τον τίτλο «Art Worker» της Σοβιετικής Ένωσης. Σε αυτή τη δεκαετία ο Tatlin επέστρεψε στην ζωγραφική και τη σκηνογραφία όπου αφιερώθηκε μέχρι το τέλος τις ζωής του. Πέθανε στις 31 Μαΐου του 1953, ως ένας από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες της Ρωσικής πρωτοπορίας και ως ο πατέρας του Κονστρουκτιβισμού

Το Δάσος, σκηνικό θεάτρου. Bl. Tatlin, Larissa Alekseevna Zhadova.

Κατάστρωμα πλοίου. Σκηνικό θεάτρου. Bl. Tatlin, Larissa Alekseevna Zhadova.

Η αίθουσα του θρόνου του βασιλιά Sigismund. Σκηνικό θεάτρου. Bl. Tatlin, Larissa Alekseevna Zhadova.