πηγή: www.lifo.gr
The man I love
«Σκέφτομαι υπερβολικά πολύ. Είναι σαν το κεφάλι μου να μου κόβει το δρόμο. Κάτι μπορεί να μοιάζει απλό, αλλά εγώ το κάνω τόσο περίπλοκο. Κι αυτό χειροτερεύει όταν ολοκληρώνω ένα έργο. Κινούμαι συνεχώς από το ένα απόλυτο άκρο στο άλλο... Είναι τρομερό, βυθίζεσαι ολοένα και περισσότερο, αλλά δεν μπορείς να το βάλεις κάτω, επειδή οι χορευτές είναι διαρκώς εκεί και περιμένουν από σένα να κάνεις κάτι»
Εδώ ξεκινούν όλα....
Πίνα Μπάους γεννήθηκε στο Ζόλινγκεν της Γερμανίας το 1940 σε μια από τις πιο ταραγμένες στιγμές αυτής της Ηπείρου. Μεγάλωσε τριγυρνώνας ανάμεσα στους πάγκους και τα τραπέζια της ταβέρνας του πατέρα της (μια ανάμνηση που υπήρξε η απαρχή για το έργο της «Καφέ Μύλλερ»). Ξεκίνησε σπουδές μπαλέτου στα 15 της, στη Σχολή Φόλκβανγκ του Έσεν, ως μαθήτρια του Κουρτ Γιόος, πρωτεργάτη του γερμανικού εξπρεσιονισμού.
Στα δεκαεννέα εξασφαλίζει υποτροφία, στη Σχολή Τζούλιαρντ της Νέας Υόρκης. Δάσκαλοί της θα είναι ο σπουδαίος χορογράφος της αμερικανικής πρωτοπορίας, Πολ Τέιλορ αλλά και ο Χοσέ Λιμόν. "Ηταν πάρα πολύ δειλή και ντροπαλή. Εκλαιγε συνεχώς", θυμούνται οι συμμαθητές της.
"Le sacre du printemps"
Η πρόκληση για κάποιους είναι αφόρητη. Πού ακούστηκε οι χορευτές να χειρονομούν, να αφηγούνται τα παιδικά τους όνειρα και τις ανησυχίες τους, να καπνίζουν; Ποιος τους είχε πει ότι μπορούν να δακρύζουν και να γράφουν στα παλιά τους τα παπούτσια τους κανόνες του μπαλέτου;
Οι δημότες καταγγέλουν πως τα χρήματα από τους φόρους τους καταλήγουν σε καλλιτεχνικά σκουπίδια. Οι πλέον εξαγριωμένοι τηλεφωνούν και βρίζουν την Μπάους, της στήνουν καρτέρι έξω από το θέατρο για να τη φτύσουν, να την λιντσάρουν, να την επιπλήξουν, να της τραβήξουν το μαλλι!
Ευτυχώς για την ιστορία του χορού τίποτα από τα παραπάνω δε λύγισε το ιλιγγιώδες ταλέντο της. Η καταξίωση ήταν θέμα χρόνου. Ομως, αντί να αναλύουμε το βιογραφικό της διαλέξαμε για σας βίντεο με αποσπάσματα από τις σπουδαιότερες χορογραφίες της. Αλλωστε ήταν συχνές οι επισκέψεις της στην Ελλάδα. Ο καθένας έχει τη δική του Πίνα να θυμάται.
Στο τέλος, είπαν γι'αυτήν
Στις 30 Ιουνίου 2009 ανακοινώθηκε ότι έφυγε από τη ζωή (λίγες μόλις ημέρες μετά τη διάγνωση καρκίνου) οι κορυφαίοι δημιουργοί του χορού -και όχι μόνο- έσπευσαν να την αποχαιρετήσουν με τα πιο θερμά τους λόγια:
Πέδρο Αλμοδοβάρ: "Με το αιώνιο τσιγάρο στο χέρι και το απερίγραπτο χαμόγελό της η Πίνα Μπάους είναι αυτή που δημιούργησε το σημείο καμπής στο σύγχρονο χορό το τελευταίο τέταρτο του περασμένου αιώνα. Η φιλία μας ήταν έντονη και παντοτινή. Η Πίνα ήταν πολύ θηλυκή και αισθησιακή. Πυροδοτούσε πάντα, πολύ διαφορετικά συναισθήματα μέσα μου και πάντα με ενέπνεε".
Trust
Masurca fogo
Αλαιν Πλατέλ (καλλιτεχνικός διευθυντής και ιδρυτής των C de la B.): "Κατά πάσα πιθανότητα δεν είμαι ο μόνος που ήταν τόσο ερωτευμένος μαζί της. Το έργο της ήταν ένα έναυσμα για όλους εμάς, στις αρχές της δεκαετίας του '80 και άνοιξε πολλές πόρτες. Ηταν η πρώτη χορογράφος που έκανε ερωτήσεις στους χορευτές της και από τις απαντήσεις τους έκανε παραστάσεις. Τους ρωτούσε ακόμα και εντελώς παράλογα πράγματα όπως το "τι έφαγες τα Χριστούγεννα;" μέχρι το "πως αισθάνεσαι για την αγάπη;". Ηταν μια μέθοδος επαναστατική που πολλοί από εμάς τη χρησιμοποιούμε ακόμα και σήμερα. Αναμφισβήτητα, το αριστούργημά της είναι το Καφέ Μύλλερ".
Kontakhof
Γουέιν Μακ Γκρέγκορ (χορογράφος): "Kαλλιτέχνης της αληθινής έμπνευσης, η Πίνα Μπάους άλλαξε το τοπίο του θεάτρου και του χορού για πάντα. Πάντα προκλητική, με ένα έργο που είναι η απόδειξη του οράματος, της καινοτομίας και της δημιουργικότητάς της".
Cafe Muller /pina
Λόιντ Νιούσον (καλλιτεχνικός διευθυντής των DV8): "Οταν η Πίνα Μπάους πρωτόρθε στο Λονδίνο, το1982, πολλοί απέρριπταν το έργο της ως "μη χορό", χωρίς δομή, ακόμα και μαλθακό. Η Πίνα Μπάους δεν υπήρξε ποτέ το άτομο που θα συμβιβαζόταν με τα "αιτήματα" του κοινού και των κριτικών προκειμένου να αλλάξει τη δουλειά της. Το όφελος αυτής της ιστορίας, είναι ότι για κάθε άτομο που έφευγε από την παράστασή της, υπήρχαν 20 που περίμεναν να καθίσουν στο κάθισμά του. Η Πίνα Μπάους αντιλήφθηκε πρώτη από όλους ότι ο χορός και η γραμμική αφήγηση δεν ήταν πάντα τα καλύτερα οχήματα για να ανοίξει μια συζήτηση για την ανθρώπινη κατάσταση. Το μεγαλείο της ήταν ότι μπορούσε να σε ματαιώσει, να σε ενοχλήσει, να σε ενθουσιάσει, να σε κάνει να νοιώσεις. Είναι σπάνιο, στο χορό, να υπάρξουν άνθρωποι με όραμα και θάρρος. Ηταν αληθινά ιδιοφυής. Η κληρονομιά της είναι μνημειώδης".
Lillies of the valley
Σίντι Λάρμπι Τσερκάουΐ (χορογράφος): "Το έργο της Πίνα Μπάους είναι η πρώτη σύγχρονη χορογραφία που ένοιωσα ότι κατάλαβα. Βρήκε ένα μαγικό τρόπο να αντανακλά την πραγματικότητα σε κινήσεις που δείχνουν την αληθινή ζωή, τις αληθινές σχέσεις. Το έργο της με άγγιξε βαθιά, και συγκινούμαι μέχρι δακρύων κάθε φορά που βλέπω κάτι δικό της. Μου ενέπνευσε αυτό που κάνω ως χορογράφος. Εχει αφήσει ένα απίστευτο έργο, που χορεύει πάντα μέσα μας, υπάρχει στις κινήσεις μας, στη μνήμη μας. Με ένα τρόπο η απεριόριστη έμπνευσή της ενώνει τους ανθρώπους του χορού".
Lisboa 1997/ πρόβες
Ο Βιμ Βέντερς με την ταινία του "Pina" έκανε στην ουσία ένα συναισθηματικό αφιέρωμα σε μια μεγάλη καλλιτέχνη και φίλη του. Σε εκείνη που συνέλαβε το πνεύμα των καιρών και δημιούργησε τον όρο χοροθέατρο συνδέοντας τον κλασικό χορό, το θέατρο, την παντομίμα και το τραγούδι. Λίγο πριν από την έναρξη των γυρισμάτων ο σκηνοθέτης δέχθηκε το τηλεφώνημα ανακοίνωσης του θανάτου της. Και παρόλο που κατέρρευσε βρήκε τον τρόπο να συνεχίσει χωρίς αυτήν.
"Δε με ενδιαφέρει πώς κινούνται οι άνθρωποι, αλλά τι είναι αυτό που τους κινεί"
Η ιδιοφυής γυναίκα που έβαλε το χορό σε νέα πλαίσια έφυγε σαν σήμερα, πριν από τέσσερα χρόνια, στις 30 Ιουνίου 2009. Ηταν μόνο 68 ετών. Παραστάσεις της έχω δει δύο. Όπως και στην περίπτωση του Marcel Marceau (http://sykees8.blogspot.gr/2012/02/marcel-marceau.html) θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό που βίωσα αυτούς τους ανυπέρβλητους δημιουργούς...διότι, απλά, σε ομορφαίνουν σαν άνθρωπο!
Ολόκληρο το εκτενές αφιέρωμα της lifo για την Pina μπορείτε να το βρείτε εδώ!
"Dance, dance or we are lost!!!"
«Η πορεία μου ως τώρα έχει υπάρξει υπέροχη και είμαι πάρα πολύ ευτυχής. Αλλά όταν φτιάχνω ένα καινούργιο κομμάτι η πορεία δεν παίζει κανένα ρόλο. Νιώθω πάντα σαν τον πρωτάρη».
Ποιός θα μπορούσε να φανταστεί πριν από αυτό, ότι η νοηματική γλώσσα θα μπορούσε να είναι μια πλήρης χορογραφία;
The man I love
«Σκέφτομαι υπερβολικά πολύ. Είναι σαν το κεφάλι μου να μου κόβει το δρόμο. Κάτι μπορεί να μοιάζει απλό, αλλά εγώ το κάνω τόσο περίπλοκο. Κι αυτό χειροτερεύει όταν ολοκληρώνω ένα έργο. Κινούμαι συνεχώς από το ένα απόλυτο άκρο στο άλλο... Είναι τρομερό, βυθίζεσαι ολοένα και περισσότερο, αλλά δεν μπορείς να το βάλεις κάτω, επειδή οι χορευτές είναι διαρκώς εκεί και περιμένουν από σένα να κάνεις κάτι»
Εδώ ξεκινούν όλα....
Πίνα Μπάους γεννήθηκε στο Ζόλινγκεν της Γερμανίας το 1940 σε μια από τις πιο ταραγμένες στιγμές αυτής της Ηπείρου. Μεγάλωσε τριγυρνώνας ανάμεσα στους πάγκους και τα τραπέζια της ταβέρνας του πατέρα της (μια ανάμνηση που υπήρξε η απαρχή για το έργο της «Καφέ Μύλλερ»). Ξεκίνησε σπουδές μπαλέτου στα 15 της, στη Σχολή Φόλκβανγκ του Έσεν, ως μαθήτρια του Κουρτ Γιόος, πρωτεργάτη του γερμανικού εξπρεσιονισμού.Στα δεκαεννέα εξασφαλίζει υποτροφία, στη Σχολή Τζούλιαρντ της Νέας Υόρκης. Δάσκαλοί της θα είναι ο σπουδαίος χορογράφος της αμερικανικής πρωτοπορίας, Πολ Τέιλορ αλλά και ο Χοσέ Λιμόν. "Ηταν πάρα πολύ δειλή και ντροπαλή. Εκλαιγε συνεχώς", θυμούνται οι συμμαθητές της.
Το 1973 δέχεται να αναλάβει την καλλιτεχνική διεύθυνση της κρατικής σκηνής του μπαλέτου του Βούπερταλ υπό έναν όρο: να το μεταμορφώσει. Το επόμενο πρωϊ το βαφτίζει Χοροθέατρο, προετοιμάζει τις περιέρες του έργου «Φριτς», «Ιφιγένεια εν Ταύροις», «Επτά Θανάσιμα Αμαρτήματα» και παίζει με την τύχη της.
"Le sacre du printemps"
Η πρόκληση για κάποιους είναι αφόρητη. Πού ακούστηκε οι χορευτές να χειρονομούν, να αφηγούνται τα παιδικά τους όνειρα και τις ανησυχίες τους, να καπνίζουν; Ποιος τους είχε πει ότι μπορούν να δακρύζουν και να γράφουν στα παλιά τους τα παπούτσια τους κανόνες του μπαλέτου;Οι δημότες καταγγέλουν πως τα χρήματα από τους φόρους τους καταλήγουν σε καλλιτεχνικά σκουπίδια. Οι πλέον εξαγριωμένοι τηλεφωνούν και βρίζουν την Μπάους, της στήνουν καρτέρι έξω από το θέατρο για να τη φτύσουν, να την λιντσάρουν, να την επιπλήξουν, να της τραβήξουν το μαλλι!
 |
| Dance, dance or we are lost |
Στο τέλος, είπαν γι'αυτήν
Στις 30 Ιουνίου 2009 ανακοινώθηκε ότι έφυγε από τη ζωή (λίγες μόλις ημέρες μετά τη διάγνωση καρκίνου) οι κορυφαίοι δημιουργοί του χορού -και όχι μόνο- έσπευσαν να την αποχαιρετήσουν με τα πιο θερμά τους λόγια:
Πέδρο Αλμοδοβάρ: "Με το αιώνιο τσιγάρο στο χέρι και το απερίγραπτο χαμόγελό της η Πίνα Μπάους είναι αυτή που δημιούργησε το σημείο καμπής στο σύγχρονο χορό το τελευταίο τέταρτο του περασμένου αιώνα. Η φιλία μας ήταν έντονη και παντοτινή. Η Πίνα ήταν πολύ θηλυκή και αισθησιακή. Πυροδοτούσε πάντα, πολύ διαφορετικά συναισθήματα μέσα μου και πάντα με ενέπνεε".
Trust
Masurca fogo
Αλαιν Πλατέλ (καλλιτεχνικός διευθυντής και ιδρυτής των C de la B.): "Κατά πάσα πιθανότητα δεν είμαι ο μόνος που ήταν τόσο ερωτευμένος μαζί της. Το έργο της ήταν ένα έναυσμα για όλους εμάς, στις αρχές της δεκαετίας του '80 και άνοιξε πολλές πόρτες. Ηταν η πρώτη χορογράφος που έκανε ερωτήσεις στους χορευτές της και από τις απαντήσεις τους έκανε παραστάσεις. Τους ρωτούσε ακόμα και εντελώς παράλογα πράγματα όπως το "τι έφαγες τα Χριστούγεννα;" μέχρι το "πως αισθάνεσαι για την αγάπη;". Ηταν μια μέθοδος επαναστατική που πολλοί από εμάς τη χρησιμοποιούμε ακόμα και σήμερα. Αναμφισβήτητα, το αριστούργημά της είναι το Καφέ Μύλλερ".Kontakhof
Γουέιν Μακ Γκρέγκορ (χορογράφος): "Kαλλιτέχνης της αληθινής έμπνευσης, η Πίνα Μπάους άλλαξε το τοπίο του θεάτρου και του χορού για πάντα. Πάντα προκλητική, με ένα έργο που είναι η απόδειξη του οράματος, της καινοτομίας και της δημιουργικότητάς της".
Cafe Muller /pina
Λόιντ Νιούσον (καλλιτεχνικός διευθυντής των DV8): "Οταν η Πίνα Μπάους πρωτόρθε στο Λονδίνο, το1982, πολλοί απέρριπταν το έργο της ως "μη χορό", χωρίς δομή, ακόμα και μαλθακό. Η Πίνα Μπάους δεν υπήρξε ποτέ το άτομο που θα συμβιβαζόταν με τα "αιτήματα" του κοινού και των κριτικών προκειμένου να αλλάξει τη δουλειά της. Το όφελος αυτής της ιστορίας, είναι ότι για κάθε άτομο που έφευγε από την παράστασή της, υπήρχαν 20 που περίμεναν να καθίσουν στο κάθισμά του. Η Πίνα Μπάους αντιλήφθηκε πρώτη από όλους ότι ο χορός και η γραμμική αφήγηση δεν ήταν πάντα τα καλύτερα οχήματα για να ανοίξει μια συζήτηση για την ανθρώπινη κατάσταση. Το μεγαλείο της ήταν ότι μπορούσε να σε ματαιώσει, να σε ενοχλήσει, να σε ενθουσιάσει, να σε κάνει να νοιώσεις. Είναι σπάνιο, στο χορό, να υπάρξουν άνθρωποι με όραμα και θάρρος. Ηταν αληθινά ιδιοφυής. Η κληρονομιά της είναι μνημειώδης".Lillies of the valley
Σίντι Λάρμπι Τσερκάουΐ (χορογράφος): "Το έργο της Πίνα Μπάους είναι η πρώτη σύγχρονη χορογραφία που ένοιωσα ότι κατάλαβα. Βρήκε ένα μαγικό τρόπο να αντανακλά την πραγματικότητα σε κινήσεις που δείχνουν την αληθινή ζωή, τις αληθινές σχέσεις. Το έργο της με άγγιξε βαθιά, και συγκινούμαι μέχρι δακρύων κάθε φορά που βλέπω κάτι δικό της. Μου ενέπνευσε αυτό που κάνω ως χορογράφος. Εχει αφήσει ένα απίστευτο έργο, που χορεύει πάντα μέσα μας, υπάρχει στις κινήσεις μας, στη μνήμη μας. Με ένα τρόπο η απεριόριστη έμπνευσή της ενώνει τους ανθρώπους του χορού".
Lisboa 1997/ πρόβες
Ο Βιμ Βέντερς με την ταινία του "Pina" έκανε στην ουσία ένα συναισθηματικό αφιέρωμα σε μια μεγάλη καλλιτέχνη και φίλη του. Σε εκείνη που συνέλαβε το πνεύμα των καιρών και δημιούργησε τον όρο χοροθέατρο συνδέοντας τον κλασικό χορό, το θέατρο, την παντομίμα και το τραγούδι. Λίγο πριν από την έναρξη των γυρισμάτων ο σκηνοθέτης δέχθηκε το τηλεφώνημα ανακοίνωσης του θανάτου της. Και παρόλο που κατέρρευσε βρήκε τον τρόπο να συνεχίσει χωρίς αυτήν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου