Τι πετυχαίνει ο καλός αναγνώστης; Οι 6 διαφορές με τον Δυσλεξικό αναγνώστη!

Γράφει η Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός – Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών/δυσλεξίας

  

      Ο «καλός» αναγνώστης εμφανίζει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά τα οποία μαρτυρούν πως η διαδικασία της ανάγνωσης για αυτόν είναι λειτουργική, εύκολη και χρήσιμη. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να αναγνώσει χωρίς κόπο και η ανάγνωση του επιτελεί το έργο της δηλ. τον οδηγεί να κατανοήσει, να βγάλει ένα συμπέρασμα, να ενημερωθεί, να απομνημονεύσει. Τα παιδιά με Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες που δυσκολεύονται στην ανάγνωση δεν παρουσιάζουν αυτά τα χαρακτηριστικά αλλά αντιθέτως η ανάγνωση καταλήγει ως μια επίπονη, βαρετή και σχεδόν αποτυχημένη ως προς τον σκοπό της πράξη.
Όταν διαβάζω ένα κείμενο εκτός από το τεχνικό κομμάτι της ορθής ανάγνωσης των λέξεων ως προς την εκφορά, το χρωματισμό της φωνής, τον σωστό τονισμό χρειάζεται «να κατανοήσω αυτό που διαβάζω και να βγάλω ασφαλή συμπεράσματα». Σε αυτό το κομμάτι της αναγνωστικής διαδικασίας τα άτομα με ΕΜΔ εμφανίζουν τις μεγαλύτερες δυσκολίες με αποτέλεσμα να χάνεται η δυνατότητα να χειρίζονται τις νέες γνώσεις που λαμβάνουν.

Ποιες είναι οι 6 βασικές διαφορές ενός καλού αναγνώστη με έναν αναγνώστη με ΕΜΔ; Η σύγκριση της «ποιοτικής» ανάγνωσης γίνεται ως εξής:

Καλός αναγνώστης: Συνδέω αυτά που διαβάζω με τα στοιχεία που ήδη γνωρίζω.
Αναγνώστης με ΕΜΔ: Δεν χρησιμοποιώ τις προηγούμενες γνώσεις μου για το θέμα προσπαθώντας να καταλήξω σε ένα «συνεχές» στη γνώση που αποκομίζω. Αυτό είναι κάτι που στα παιδιά με ΕΜΔ φαίνεται ιδιαίτερα σε θεωρητικά μαθήματα όπως η Ιστορία.
Καλός αναγνώστης: Κάνω ερωτήσεις για αυτά που διαβάζω.
Αναγνώστης με ΕΜΔ: Προσπαθώ να διαβάσω και να τελειώσω το κείμενο χωρίς να κατανοώ και να αποκωδικοποιώ την πληροφορία που παίρνω αν είναι γνωστή ή άγνωστη για μένα.
Καλός αναγνώστης: Χρησιμοποιώ στρατηγικές και «κόλπα» για να με βοηθήσουν. Όσο γίνεται η ανάγνωση για να κατανοήσω,κατηγοριοποιήσω και απομνημονεύσω τις γνώσεις που μου δίνονται χρησιμοποιώ στρατηγικές πχ. υπογραμμίζω, σημειώνω, κάνω κόλπα απομνημόνευσης όπως ακροστιχίδες κτλ.
Αναγνώστης με ΕΜΔ: Δεν μπορώ να χειριστώ το κείμενο έτσι ώστε να αναζητήσω έναν διευκολυντικό τρόπο για εμένα στην κατανόηση και απομνημόνευση του.
Καλός αναγνώστης: Ξαναδιαβάζω αυτά που δεν καταλαβαίνω.
Αναγνώστης με ΕΜΔ: Προσπερνώ και δείχνω ανοχή στην αδυναμία κατανόησης του νοήματος. Σε περίπτωση λανθασμένης ανάγνωσης δεν χρησιμοποιώ κάποιο τρόπο αυτοδιόρθωσης.
Καλός αναγνώστης: Ψάχνω τις λέξεις που δεν ξέρω.
Αναγνώστης με ΕΜΔ: Δεν ξεχωρίζω τις λέξεις που δεν ξέρω από αυτές που ξέρω γιατί τις περισσότερες φορές η ανάγνωση μου προκαλεί γενική σύγχυση.
Καλός αναγνώστης: Καταλήγω σε αυτά που είναι σημαντικά. Διαχωρίζω το βασικό νόημα του κειμένου και συγκρατώ αυτά που χρειάζεται να μάθω από αυτά που μπορώ να «αφήσω».Αναγνώστης με ΕΜΔ: Αδυνατώ να καταλήξω στη βασική ιδέα του κειμένου, πολλές φορές δεν κατανοώ για «ποιο πράγμα μιλάει» αυτό που διαβάζω. Επομένως οι πληροφορίες που παίρνω δεν αξιολογούνται σε σημαντικές και δευτερεύουσες με αποτέλεσμα να γίνεται ένας κορεσμός μηνυμάτων.
Βασικό tip: Όλα αυτά αναφέρονται σε κείμενα που αντιστοιχούν στην ηλικία και στο αναπτυξιακό και γνωστικό στάδιο του κάθε παιδιού.
Τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που εμφανίζουν τα παιδιά με Δυσλεξία και άλλες ειδικές μαθησιακές δυσκολίες είναι και οι λόγοι που δυσκολεύονται τόσο στην κατανόηση αυτού που διαβάζουν. Χρειάζεται λοιπόν παρατήρηση όχι μόνο στο «πώς» διαβάζει ένα παιδί αλλά και ποιο «αποτέλεσμα» έχει η ανάγνωση του. Είναι πολύ σημαντικό να σημειώσουμε αν ένα παιδί μπορεί να διαμορφώσει προσωπική άποψη για αυτό που μόλις διάβασε. Η έγκαιρη παρέμβαση σε παιδιά με Δυσλεξία και Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες συμβάλλει στο να βρει το παιδί τον «σωστό» τρόπο ανάγνωσης και άρα κατανόησης.
αναδημοσίευση:dyslexia at home