Heart, Not Shoes, Ένα διαφορετικό εργαστήρι γραφής από την Εύη Λαμπροπούλου

Αναδημοσίευση από το  TEDxAthens Challenge

Κυριακη, 06 Νοεμβριου 2011 21:00

Ανήλικοι μετανάστες γράφουν για τη ζωή, την αϋπνία και το παγωτό

Ένα διαφορετικό εργαστήρι γραφής από την Εύη Λαμπροπούλου

Το 2009 έφηβοι πρόσφυγες έγραψαν για τη Δύση, τον έρωτα και άλλες καταστροφές σε δίγλωσσα ποιήματα και κείμενα δικά τους, σε ένα «εξωτοπικό σημείο μαγικής ανταλλαγής» στη Λέσβο.

Την ασυνήθιστη ιδέα του να βάλει αυτούς που-εισήλθαν-στη-χώρα-δίχως-παπούτσια να διαβάζουν και να γράφουν, συνέλαβε και πραγματοποίησε η συγγραφέας Εύη Λαμπροπούλου που πιστεύει ότι η λογοτεχνία σώζει όσους χρειάζονται θαύματα διότι θεραπεύει, μορφώνει, και ηρεμεί: «Παπούτσια, καθώς και ένα πιάτο φαί, βρίσκουν εύκολα. Αυτό που χρειάζονται οι πρόσφυγες είναι να ελπίσουν σε κάτι∙ να δείξουν ότι δεν είναι επικίνδυνοι, αλλόθρησκοι, ακαλλιέργητοι, βάρβαροι. Να γράψουν στην απομακρυσμένη μητέρα τους∙ και στον κόσμο. Και ο κόσμος χρειάζεται να τους διαβάσει. Να δει την ομοιότητα. Και να τους αγαπήσει». Γράφοντας, οι έφηβοι κατανοούν τον δυτικό κόσμο και τους εαυτούς τους. Αποκτούν αυτοεκτίμηση και (διεθνή) αίσθηση ταυτότητας, κάτι που οι συγκεκριμένοι περιπλανώμενοι χρειάζονται ιδιαίτερα. Διότι είναι «πουλιά που πετούν χαμηλά και προσκρούουν με δύναμη στο παρμπρίζ του δυτικού πολιτισμού που τρέχει με χίλια, τσακίζοντας ό,τι βρεθεί στο δρόμο του.»
Πολλοί και διαρκώς μιλάνε για τους μετανάστες. Είναι σημαντικό ότι στα συγκεκριμένα κείμενα επιτέλους αντηχεί η δική τους φωνή. Και είναι έξυπνη, αστεία, συγκινητική, αληθινή: είναι δυνατή.
ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟ TEDxathens

Τα κείμενα που προέκυψαν στο εργαστήρι είναι περίπου αρκετά για ένα βιβλίο που αγωνιά να εκδοθεί, το δε Εργαστήρι Δημιουργικής Γραφής θα ‘ναι καλό να συνεχιστεί, αυτή τη φορά στην Αθήνα. Γι’ αυτούς τους λόγους, αλλά και επειδή το "HEART, NOT SHOES" είναι πρωτότυπο σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, είναι υποψήφιο για το εξαιρετικό βραβείο challenge.TEDxathens.

Εύη Λαμπροπούλου

I am, you are, we are writing [ΠΩΣ ΤΟ ΠΡΑΓΜΑ ΞΕΚΙΝΗΣΕ]

Το 2009 έπιασα κανονική δουλειά ως δασκάλα αγγλικών σε Κέντρο Φιλοξενίας Ανήλικων Προσφύγων.

Όσο συναρπαστικό κι αν ήταν το να διδάσκεις επαναληπτικά ‘I am, you are’ σε παιδιά που φεύγουν σε έναν μήνα και δεν θα φτάσουν ποτέ στον past tense, ήθελα κάτι πιο δημιουργικό. Φλέρταρα απίθανες ιδέες όπως: Να φορτώσουμε τους αξιαγάπητους Αφγανούς σε ένα τζετ και να τους στείλουμε στον Καναδά που, σύμφωνα με έναν εθνικό μύθο, τους δέχεται όλους. Να κάνουμε εργαστήρι ραπτικής τσαντών με έργα που θα πουλάμε παντού – πέθανε μετά τα πρώτα έξι σέξι τσαντάκια αλλά αναβίωσε ευτυχώς πολύ αργότερα, όταν έφυγα! Τέλος, εξαιτίας της ανάγκης μου για λογοτεχνία, έχωσα στα αγγλικά λίγη λογοτεχνία∙ μέχρι που επικράτησε τελείως η λογοτεχνία: μεταξύ ξένης γλώσσας και τέχνης, νικάει πάντα η τέχνη. Αυτά συνέβησαν πριν o Στηβ Τζομπς εμφανιστεί σε κάθε προλεταριακή οθόνη διακηρύσσοντας το να συνδυάζεις τα κολλήματά σου αν θες να βγει κάτι καλό.

Με αυτοσχεδιασμό βασισμένο σε αγαπημένα μου γραπτά βγήκαν αυθόρμητα τα θέματα. Ήθελαν να μάθουν αλλά, κυρίως, να πουν αυτά που γύρναγαν στα κεφάλια τους τις λευκές νύχτες αϋπνίας. Δεν ήθελα να ατενίζουν μια κόλλα χαρτί. Ήθελα να ερωτευτούν ένα θέμα ώσπου να μη μπορούν παρά να στρωθούν και να το παλέψουν.

Αυτό και συνέβη.

Κατάφερναν καθημερινά να είναι στην τάξη και να παραμένουν εκεί ακόμα και την σούπερ δημοφιλή ώρα του φαγητού.

Σε 14 μήνες δουλειάς βεβαιώθηκα ότι οι μαθητές μου είναι και πολιτιστικοί πρόσφυγες εκτός από πολιτικοί. Διψάνε δηλαδή για μόρφωση, είτε αυτή είναι η αλφαβήτα, είτε μια ξένη γλώσσα, είτε το να διαπρέψουν στο πανεπιστήμιο, είτε το να κατανοήσουν τoν ράπερ τάδε. Τα παιδιά αυτά είναι συνήθως πολύ ανήσυχα, πάσχουν από αϋπνίες και αναποφασιστικότητα, έχουν να επουλώσουν τραύματα, να κοινωνικοποιηθούν, να αφομοιώσουν πολλά συκγλονιστικά νέα πράγματα, κάτι που επιτυγχάνουν εν μέρει διαβάζοντας αλλά και καταγράφοντας τις εμπειρίες τους από τον δυτικό πολιτισμό.

Με το Εργαστήρι «Hearts Not Shoes» επαληθεύτηκε αυτό που ήδη γνώριζα: η λογοτεχνία δίνει αυτοσεβασμό, ελπίδα, απαλύνει τα τραύματα: η λογοτεχνία σώζει.